BDDK, yeni ve kullanılmış konutlar için kullandırılabilecek maksimum ipotek kredisi tutarlarını değerlerine göre gösteren tabloları yayınladı. Buna göre;
· Tablolara göre değeri 10 milyon liradan (577 bin dolar) fazla olan evlere kredi verilmiyor.
· Değeri 2 milyon liranın altında olan yeni evler için ipotekler, binanın enerji verimliliğine bağlı olarak değerin %90’ına kadar çıkabilir.
Kredi tutarının teminat olarak alınan konutun değerine oranını gösteren güncel tablolar… Kaynak: BDDK
Sektöre belli bir oranda ve sürede de olsa hareketlilik getirecektir, ancak karşılık bulacağı alanın sınırlı olduğunu düşünüyoruz. Temel olarak yaklaşım doğru, ancak önlemlerin kısa kalmasına neden olan etmen bu gibi tedbirlerin proaktif değil, geriden gelen ve piyasaya yetişmeye çalışan bir durumda olmasından kaynaklıdır. 2 milyon TL gibi bedellerde de mevcut şartlarda piyasada pek fazla bir konut kalmadığı, İstanbul ve diğer illerdeki ortalama fiyatların son aylarda hızlı şekilde arttığı gözlenmektedir. Merkez Bankası’nın Nisan 2022 konut fiyat endeksi verilerine göre, İstanbul’da konut fiyatları yıllık bazda %142 oranında artarken, konut fiyat endeksi genel bazda da yıllık %127 oranında artmıştır.
Hatırlanacağı gibi Mayıs ayında Cumhurbaşkanı Sn. Recep Tayyip Erdoğan tarafından konut sektöründeki talebi hızlandırmayı amaçlayan yeni bir teşvik paketi duyurulmuştu. Buna göre; İlk kez ev alacaklara, 2 milyon lira değerde yeni ev alımları için aylık %0,99 ipotek oranı sunulacaktı. Banka hesaplarında döviz çevirenler veya ev bedelinin en az yarısını ödemek için altınlarını liraya çevirenlerin aylık %0,89 konut kredisi faiz oranı olacaktı. Aradan geçen sürede, bu bedellerde konut stokunun oldukça azalmış olması ve ayda 29-30 bin lira gibi taksit ödeyecek imkanı olan kişi sayısının sınırlı olmasından dolayı oturulabilir, alınabilir konuta erişim problemi devam etmektedir. Haliyle, önlemler belirli seviyede geliri olanlara etkili olacak gibi görünüyor.
Yaklaşım doğru, ancak konut bedellerinin de daha erişilebilir seviyelere indirilmesinin sağlanması, bunun için de ucuz konut üretiminin olması gereklidir. Buradaki temel eksiklik de, düzenlemelerde belirtilen tutarlarda piyasada pek fazla evin kalmamış ve vatandaşın alım gücünün de bu tutarlara dahi yetişemiyor olmasıdır. Konut arzına ve maliyetine ilişkin temel sorunların çözümlenmesi haricindeki talebi canlandırmaya yönelik kredi önlemlerinin geçici rahatlamalar sağlayacağını ve genel etkileri değiştirmeyeceğini düşünüyoruz.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı