Özelkalem Dergisi Yerel Yönetim Zirvesi | Kentsel Dayanıklılık Oturumu..
Hazırlayan ve sunan Erengül Bilenser
Bir sonraki dönemeçte bizi ne bekliyor? Bir deprem mi? Bir tufan mı? Bir sel baskını mı? Yoksa yeni bir salgın mı? Yaşananlar bizi ne gibi durumlarla karşı karşıya bırakacak? Değişken ve gelecek için büyüyen belirsizlikler içeren dünyamızda risklerle yaşamayı öğreniyoruz. Bugün, olası tehditler ve tehlikeleri bir fırsat olarak gören perspektifler ortaya çıkıyor: Dirençlilik, dayanıklılık!
Özelkalem Dergisi Yerel Yönetim Zirvesinde Prof. Dr. Ruşen Keleş’in moderatörlüğünde Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Memduh Büyükkılıç ve İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunc Soyer ile Kentsel Dayanıklılık konusunu konuşuyoruz.
Prof. Dr. Ruşen Keleş; ‘Merkezi ve yerel yönetimin işbirliği hayati’
“Kentsel dayanaklılık denilen bir anlamda bağışıklığı tam anlamıyla tesis edebilmek için devletle yerel yönetimlerin sıkı bir şekilde işbirliği içerisinde olmalarında yarar var.”
21. yüzyıl, ekonomik krizler, salgın hastalıklar, iklim değişikliğinden kentleşmeye kadar şehirlerin şu anda olağanüstü durumda olduğunu, tehlike altında olduğunu ve kentsel kırılganlıkların tehdidi altında olduğunu bize bildiren çok sayıda olayla karakterize oldu. Özelkalem’in Yerel Yönetim Zirvesi’nin ikinci oturumunda da bu konu, Kentsel Dayanıklılık masaya yatırıldı.
“Sayın başkanlar J. S. Mill’in söylediği gibi demokrasinin ilkokulu sayılan yerel yönetimlerde yetişmiş, çok önemli başarılara imza atmış belediye başkanlarımız.” diye sözlerine başlayan oturumun moderatörü Prof. Dr. Ruşen Keleş “Her ikisini de ilçe belediye başkanlıkları döneminden; Melikgazi olsun Seferihisar olsun çok önemli başarıların öncülüğünü yapmış değerli belediye başkanları olarak tanıdım. Başarılarının bundan sonra da devam etmesini diliyorum ve edeceğinden de eminim.” dedi. Kentsel dayanıklılık, bir başka deyişle kentsel dirençlilik son zamanlarda çok sık duymaya başladığımız kavramlardan bir tanesi. Peki bu kavram ne demek? Keleş şu sözlerle açıklıyor: “Hem ulusal hem de uluslararası toplantılarda bu kavramlarla karşı karşıya geliyoruz. Başta iklim değişikliği, küresel ısınma, fosil yakıtların giderek daha fazla kullanılması gibi durumlar ve dünyanın uzunca bir süreden beri karşı karşıya kaldığı bir takım önemli olaylar var. Veba, kolera, ebola ve son olarak da koronavirüs gibi olaylar karşısında kent yönetimleri artık farklı şekillerde yönetilmeye hazır veya mecbur duruma geldi. Ulaşımdan tutalım planlamasına kadar ya da iklim değişikliğine herhangi bir şekilde olumsuz bir şekilde etki yapacak etkinliklerden kaçınmak için yerel düzeyde alınabilecek olan tedbirler var. Kentsel dirençlilik veya dayanaklılık denilen bir anlamda bağışıklığı tam anlamıyla tesis edebilmek için devletle yerel yönetimlerin sıkı bir şekilde işbirliği içerisinde olmalarında yarar görüyorum, bunu zorunluluk olarak da görüyorum. Bu nedenle Birleşmiş Milletler’in, Avrupa Konseyi’nin, Avrupa Birliği’nin ve başka uluslararası kuruluşların hem çıkarmış oldukları bir takım uluslararası hukuk belgelerinde yer alan ve atılmasını uygun gördükleri önlemler var ki sayın başkanlarımız o çalışmaların içinde de bulunmuşlardır. Bunları da yakından biliyorum. Acaba kentsel dayanıklılık denildiğinde atılması gereken adımlar açısından yerel düzeyde ne gibi önlemlerin alınmasında yarar görüyorlar?”
Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Memduh Büyükkılıç;
‘Şehirlerimizi birlikte geleceğe taşımalıyız’
“Şehirlerimizi mevcut koşullarla birlikte geleceğe taşımalıyız. Kısacası insanı yaşat ki devlet yaşasın felsefesi gereğince insana değer vermeliyiz.”
Kayseri Büyükşehir Belediyesi Başkanı Dr. Memduh Büyükkılıç “Pandemi süreci ya da benzeri olaylar salt bizim ülkemizde, şehrimizde değil tüm insanlığı ilgilendiren boyutlarıyla gündemimize oturdu.” diyerek sözlerine başlıyor ve şöyle devam ediyor: “Bu konuda gerçekten dirençli kentleri olanlar daha az hasar gördü. Dirençli kentleri olmayanlar da maalesef her boyutuyla bu pandemi sürecinde veya benzeri felaket olaylarında ister istemez aşırı etki altında kaldı. Dirençli kentler deyince olası şoklara karşı altyapılara, sosyal ve ekonomik düzene verebileceği zararlara karşı korunabilmek ve sistemlerini bu şokların etkilerine rağmen sürdürebilmek için kapasitelerini geliştirmiş kentleri anlıyoruz. Şehirlerimizde nüfus oranları oldukça yüksek olmaya başladı. Kayseri’nin 1 buçuk milyon nüfusu var. Bunun yüzde 80’i şehir merkezinde yaşıyor. Kentsel direnç ya da dirençlilik salt şehir merkezleriyle olmasa gerek. Şehrin tamamını ilgilendiren boyutlara tabi ki erişmiş durumda. Taşra ilçelerimizde de benzer sıkıntılar yaşıyoruz, merkezimizde de yaşıyoruz. Ama nüfus yoğunluğu olan bölgelerde ister istemez bu sorunlar daha çok öne çıkıyor ve gündemde kalıyor. Diğer yerler bu konuda çok gündeme gelmiyor. Aslında insanların nüfus potansiyeli itibariyle merkezlere taşınması ya da hep bir arada olma eğilimi oluşturması sağlıklı olmasa gerek. Biz taşra ilçelerimizde ya da yaşam merkezlerinde sağlıkla ilgili, eğitimle ilgili, ekonomik refahla ilgili, altyapıyla ilgili gerekli olanakları sağlarsak tabi ki vatandaşlarımız merkezi yeri istemeyecektir. Bir apartman hayatına mahkum olmak yerine toprakla buluşup özgürce yaşamını sürdürüp, oranın oksijenli havasını soluyup üreten ve aynı zamanda da mutlu bir şekilde yaşamayı herkes arzu eder. Nitekim pandemi sürecinde bunun örneklerini gözlemledik. Bahçeli evlerle ilgili imar uygulamaları ve planlamaları açısından bizlerden beklentiler oluştu.”
‘İnsanı yaşat ki devlet yaşasın’
Dirençliliğin boyutlarını anlatıyor Büyükkılıç: “Bunun iktisadi, toplumsal, çevresel ve kurumsal boyutları var. İşte bu dördünü de içerek şekilde dirençliliği gündemimize taşımamız ve gerekli önlemleri almamız gerekiyor. Kentlerimizin düzenli imarlaşma ve depreme dayanıklı yapılardan oluşmasıyla ilgili depreme karşı dirençliliği sağlarken sağlık altyapısını oluşturmak suretiyle de insanların sağlıklı yaşamasını; ekonomik konforunu oluşturmak anlamında da gerekli günün, çağın koşullarına uygun olanakları sunmayı anlıyoruz. En önemlisi çevresel etkenleri gözardı etmeden çevreyi çevre bilinciyle birlikte insanlarımızın orada daha sağlıklı yaşamasını hepimiz arzu ederiz. Bu konuda yapılan bilimsel çalışmalarda şehirlerin dirençliliğinin çerçevesi yaklaşık 12 maddede anlatılıyor. Ve bu da dört kategoriye ayrılıyor. Burada liderlik ve stratejinin çok önemli olduğunu gözlemliyoruz. Bir sıkıntılı süreci yaşadığımızda bir lider karakter olmazsa olmaz. Şehirlerimizi mevcut koşullarla birlikte geleceğe taşımalıyız. Kısacası insanı yaşat ki devlet yaşasın felsefesi gereğince insana değer vermeliyiz. “
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer;
‘Dayanışma dayanıklılığın olmazsa olmazı’
“Geleceğin döngüsel şehirlerinde birbirimizle yerelleşmek ve demokrasinin yaşamın her alanına sirayet etmesini sağlamak zorundayız.”
3 yıl önce İzmir için çok berrak bir hedefle yola çıkmıştı Tunç Soyer. Ve o hedef de şehrin refahını büyütmek ve bu refahın adil dağılımını sağlamak…
Soyer; “Geçtiğimiz 3 yılda yaşadıklarımız refah ve adaletin ne kadar değerli olduğunu defalarca kanıtladı. Dahası kentsel dayanıklılık hakkında da çok ciddi tecrübeler edinmemizi sağladı.” diyor ve devam ediyor: “Ağustos ayında İzmir tarihinin en büyük orman yangınını yaşadık. Ardından insanlığın karşılaştığı en büyük pandemilerinden biriyle yüzleştik. Pandeminin tam ortasındayken İzmir tarihinin en büyük depremlerinden birini yaşadık. Depreme tsunami, sel, hortum felaketleri eşlik etti. Doğal afetlerle sınavımız henüz bitmemişken bu sefer de Türkiye’nin içinden geçtiği en büyük ekonomik krizlerden biriyle yüzleştik. Enflasyon ve derin yoksulluk İzmir’in ve Türkiye’nin kapısını çaldı. Hani derler ya sakin sulardan usta kaptan çıkmazmış…Bu yaşadıklarımız hepimizin biraz daha ustalaşmasına yol açtı. Anladık ki kentsel dayanıklılığı, refah ve adaleti büyütmenin bir tek yolu var. Aramızdaki dayanışma. Yani yaşamla aramızdaki uyum. Doğanın şehirlerden, şehirlerin de doğasından uzaklaştığı bir dünyada yaşıyoruz. Gezegenimiz insanlık ve diğer tüm canlılar bu uzaklaşmanın bedelini iklim krizi gibi geri dönüşü olmayan felaketlerle yüzleşerek ödüyor. Şehirler parçası oldukları ekosistemden koparken kirlilik, afetler ve adaletsizlik üreten dayanıksız bir makineye dönüşüyor.”
‘Döngüsel kültür çok önemli’
Döngüsel kültür kavramıyla yepyeni bir şehircilik yaklaşımı ortaya koyduklarını söylüyor Soyer: “İzmir’de şehrin ekosistem değerini akademik veri ve vatandaşların katılımıyla buluşturan yaşam alanları tasarlıyoruz. Bu tasarım dünya üzerindeki insan nüfusunun yarıdan fazlasının şehirlerde yaşadığı gerçeğinden yola çıkarak çözümün yine şehirlerde olduğunu esas alıyor. Kentsel dayanıklılık için büyük önem taşıdığını düşündüğümüz döngüsel kültür kavramı dört sütun üzerinde yükseliyor. Birincisi doğamızla uyum. İkincisi birbirimizle uyum. Üçüncüsü geçmişle uyum. Ve son olarak değişimle uyum, yani gelecekle uyum. İnsanlık çok uzun bir süre kendi aklının evrenin zekasından daha üstün olduğunu düşünerek yaşadı. Adına aydınlanma adını verdiği devrimi insanı bir yanıyla başarılı bir tür haline getirirken diğer yandan onun içine kapanmasına neden oldu. Sanatı, felsefeyi ve ekonomiyi yani kültürünü doğasından ilham alarak var eden insan bir an geldi doğayla arasındaki tüm bağları kopardı. Buradan iklim krizi doğdu. Bu nedenle döngüsel kültür öncelikle doğamızla uyumu esas alıyor. Dünyanın ihtiyaç duyduğu kültürel değişimi gerçekleştirmek için başlangıç noktalarından biri de döngüsel kültürün ikinci başlığı yani birbirimizle uyum. Geleceğin döngüsel şehirlerinde birbirimizle yerelleşmek ve demokrasinin yaşamın her alanına sirayet etmesini sağlamak zorundayız.”
Özelkalem Dergisi Yerel Yönetim Zirvesi
Kentsel Dayanıklılık Oturumu’nu Özelkalem Tv’den de izleyebilirsiniz
#kentseldayanıklılık #ruşenkeleş #memduhbüyükkılıç #tunçsoyer #erengülbilenser
#herşeygüzelbirtürkiyeiçin